DOI: 10.59372/turajas.1575844 ISSN: 2667-4491

Tabâtabâî’nin Kur'ân’ı Kur'ân İle Tefsir Metodu

Hatice Erkoç
Çalışmamızın konusu, Şiî müfessir Tabâtabâî’nin Kur'ân’ı Kur'ân ile tefsir metodudur. Kapsamı; Tabâtabâî’nin kısaca hayatı, eserleri, Kur'ân’ın Kur'ân ile tefsiri, Tabâtabâî’nin Kur'ân’ı Kur'ân ile tefsir metodu hakkındaki düşünceleri, Tabâtabâî’nin bütüncül bakış açısıyla Kur’ân’ı Kur’ân ile tefsiri örnekleridir. Kur'ân’ı Kur'ân ile tefsir metodu Şî’a Şîa’nın ve Tabâtabâî’nin sıklıkla kullandığı bir metot olması hasebiyle önemlidir. Amacı, Tabâtabâî’nin Kur'ân’ı Kur'ân ile tefsir etme metodunu ortaya koymadır. Çalışmada, kaynak tarama, tahlil-terkip ve deskriptif yöntemlerine başvurulmuş, analiz ve sentezler yapılmıştır. Müfessirin Kur'ân’ı Kur'ân ile tefsir etme metodunu tespit etmek üzere müracaat edilen temel kaynak tefsiri el-Mîzân olmuştur. XX. yüzyılda yaşayan Allâme Seyyid Muhammed Hüseyin Tabâtabâî, İran din-bilim ve kültür havzasında yetişmiş, dinî, ilmî, felsefî pek çok alanda yetkin bir şahsiyettir ve bu alanlardaki tüm donanımını tefsirine aktarmıştır. Tabâtabâî Kur’ân’ı Kur’ân ile tefsir etmeye sıklıkla başvurmuştur. Tefsiri el-Mîzân da bu yöntemle ön plana çıkmıştır. Kur’ân’ın Kur’ân ile tefsiri, tefsir ilminde ilk başvurulması gereken yöntemdir. Bu yöntemin ilk uygulayıcısı Allah Resûlü’dür. Ayetler ayetleri mutlak ifadeleri kayıtlayarak, kendisini istisna yoluyla, bir şeyin sebebini zikrederek, genel ifadeleri tahsis ederek, mübhem hususları, ism-i mevsullerle kastolunan şeyleri, ism-i işaretlerin gösterdikleri şeyleri, zamirleri, bir şeyin veya bir şahsın gerçek adını söyleyerek beyan eder. Tabâtabâî’ye göre, Kur'ân kendi kendisinin müfessiridir. Zira Kur'ân her şeyin açıklayıcısı ve nur olarak indirilmişse kendi kendisini de açıklaması gerekir. Ahkâm, mead, Kur'ân kıssaları hariç Kur’ân’ın anlaşılması için Kur’ân dışında başka şeye ihtiyaç yoktur. Müfessir, ayetleri ayetlerle açıklamanın yanı sıra ayetleri Resûl’den ve Ehl-i Beyt İmamları’ndan gelen rivayetlerle de açıklaması yönüyle sünneti reddeden Ehl-i Kur'ân ekolünden ayrılır. Tabâtabâî, birçok ilim dalında yetkin olmasına, felsefî, sosyolojik, tarihî, ahlâkî vb. araştırmalar yapmasına rağmen bu ilimleri Kur'ân’a dayatmaz. Ancak akîdesi ile ilgili konularda Kur'ân’ı bütünlüğü içinde anlamaya engel olan faktörlerden uzak kalamamakta ve ayetleri bağlamından kopararak inanç esasları doğrultusunda açıklamaktadır.

More from our Archive